راجی
میراث ماندگار دلیگون


درباره

زبان راجی

زبان راجی یا راژی یا رازی یا رایجی، زبانی است با گویش‌های گوناگون که در مناطق مرکزی ایران و در شهرهایی چون (نشلج) چیمه، ابوزیدآباد، میمه، دلیجان، نیم‌ور، خوانسار، اَزان، جوشقان قالی، کامو، وزوان، زیادآباد، ازران، ونداده، ابیانه، ویدوج، ویدوجا،تفرش ،ازوار، تجره، آرنجن، گز، نایین، پنداس، ورکان، هنجن ولوجردو … صحبت می‌شده و اکنون به گونه‌ای پراکنده صحبت می‌شود.

این زبان در حال حاضر به‌طور گسترده در منطقه ابوزیدآباد سخنور دارد. مردم ابوزیدآباد در پناه محیط نامساعد و بیابانی خود قرن‌ها به انزوا زیسته و با اقوام مهاجم ترک و تازی کمتر اختلاط داشته‌اند. نتیجهٔ این انزوا، باقی ماندن زبان قدیم آن‌هاست که به رایجی یا راجی و راژی معروف شده و خود اهالی آن را بوزآبادی یا بیزوویه می‌نامند.

این زبان، گویش مناطق وسیعی از سرزمین‌های ری، همدان، کاشان، اراک و چند منطقه دیگر بوده‌است. و با گویش‌های مردم دلیجان، زر، واران، گویش یهودیان کاشان، همدان، اصفهان، نایین، نطنز، ده آباد، خالدآباد، بادرود، کهک تفرش، آشتیان، خوانسار و وَزوان اصفهان همبستگی داشته‌است. در منابع ادبی مثل ریاض‌الشعرا (۱۱۶۱ هجری قمری) و آتشکده آذر (۱۱۹۳ ه‍.ق) از این گویش نام برده شده‌است. نام راژی را برخی محققانبرگرفته از راگا می‌دانند. راگا که رِیِ امروز در جنوب تهران است، پایتخت فرمانروایی ماد در سه‌هزار سال پیش شناخته شده‌است. از این رو گویش راگی که به تدریج با تأثیر زبان تازی به شکل رازی و رایجی درآمده است، زبان پایتخت‌نشینان ماد است. امروزه در گویش راژی شهر ابوزیدآباد در جنوب‌خاوری کاشان و روستاهای منظومه آن واژه‌های مادی و پارسی باستان بر سر زبان است.

برای اطلاع از رویدادهای زبان راجی مشترک شوید

حامیان راجی

زبان راجی

زبان فرهنگی ماست از آن حمایت کنیم.